Pytania i odpowiedzi dotyczące transportu towarów niebezpiecznych ADR – obowiązki, dokumentacja, szkolenia, doradca ADR, transport morski i lotniczy
Obowiązek wyznaczenia doradcy ADR dotyczy każdego przedsiębiorstwa, którego działalność obejmuje nadawanie lub przewóz towarów niebezpiecznych albo pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek towarów niebezpiecznych i dla którego przewozu wymagane jest oznakowanie pojazdu tablicami barwy pomarańczowej.
Jeżeli pracownicy odbiorcy dokonują rozładunku towaru niebezpiecznego, to jak najbardziej doradca musi być wyznaczony.
Obowiązek złożenia sprawozdania dotyczy nadawcy, przewoźnika, jak i rozładowcy, załadowcy, pakującego, napełniającego. Złożenie sprawozdania jest wymagane, gdy przewóz dotyczył towarów niebezpiecznych przewożonych w ilościach, w stosunku do których konieczne było oznakowanie pojazdu tablicami barwy pomarańczowej.
Jeden egzemplarz rocznego sprawozdania należy wysłać w terminie do dnia 28 lutego każdego roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie. Drugi egzemplarz należy przechowywać przez 5 lat. Sprawozdanie należy wysłać odpowiednio:
Wojewódzkiemu Inspektorowi Transportu Drogowego właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych – w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych
Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego – w zakresie przewozu koleją towarów niebezpiecznych.
Jeśli przewozi towary niebezpieczne w ilościach kwalifikujących na tzw. gładkie pomarańczowe tablice, to jest zobligowany mieć wyznaczonego doradcę ADR.
Uczestnik przewozu będący nadawcą towarów niebezpiecznych w ilościach wymagających oznakowania pojazdu gładkimi tablicami pomarańczowymi ma obowiązek wyznaczenia doradcy ADR.
klin pod koła, dla każdego pojazdu, o odpowiednim rozmiarze w stosunku do dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu oraz średnicy jego kół
dwa stojące znaki ostrzegawcze
płyn do płukania oczu (nie jest wymagany w przypadku nalepek ostrzegawczych o numerach 1, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2 i 2.3)
oraz dla każdego członka załogi pojazdu:
kamizelka ostrzegawcza (np. określona w normie EN ISO 20471)
przenośne urządzenia oświetleniowe, zgodne z przepisami podanymi w 8.3.4
para rękawic ochronnych oraz
ochrona oczu (np. okulary ochronne).
Wyposażenie dodatkowe wymagane dla niektórych klas:
maska ucieczkowa dla każdego członka załogi pojazdu (powinna być przewożona w jednostce transportowej w przypadku numerów nalepek ostrzegawczych 2.3 lub 6.1)
łopata, osłona otworów kanalizacyjnych oraz pojemnik do zbierania pozostałości (wymagane jest tylko w przypadku materiałów stałych i materiałów ciekłych, oznakowanych nalepkami ostrzegawczymi o numerach 3, 4.1, 4.3, 8 lub 9)
Do przewożenia towarów niebezpiecznych w postaci np. próbek laboratoryjnych wystarczy nam wyłączenie EQ, którego ograniczenia ilościowe dla danego numeru UN możemy odczytać w kolumnie „7b” Umowy ADR. Korzystając z tego wyłączenia jesteśmy zwolnieni z części przepisów Umowy ADR.
W czasie manipulowania ładunkiem zabronione jest palenie zarówno w pobliżu, jak też wewnątrz pojazdów. Niniejszy zakaz palenia ma również zastosowanie do używania elektronicznych papierosów i podobnych urządzeń
Jest to zależne od zaklasyfikowania danego czyściwa do numeru UN oraz samej ilości tego materiału. Przykładowo jeśli przewozimy UN 1856 SZMATY ZAOLEJONE to zgodnie z wykazem towarów niebezpiecznych, nie podlegają one żadnym przepisom ADR, mimo iż mają nadany numer UN.
Jeśli natomiast skorzystamy z rozwiązania służącego do usuwania wycieków substancji niebezpiecznych, popularnie zwanego rękawem sorpcyjnym, to wtedy możemy zakwalifikować taki zanieczyszczony produkt jako UN 3088 MATERIAŁ SAMONAGRZEWAJĄCY SIĘ STAŁY ORGANICZNY I.N.O., klasa 4.2.
Jeśli leki zaklasyfikowane zostały jako towary niebezpieczne, mają swój numer UN, przewożone są w ilościach wymagających oznakowania jednostki transportowej gładkimi tablicami barwy pomarańczowej, wtedy podlegają przepisom Umowy ADR, tak samo jak każdy inny towar niebezpieczny. Jednocześnie produkty farmaceutyczne gotowe do stosowania, które są materiałami wytwarzanymi i pakowanymi do sprzedaży detalicznej lub dystrybuowane w celu osobistego lub domowego zastosowania, nie podlegają przepisom ADR.
W karetce pogotowia znajdują się różnego rodzaju towary chemiczne, w postaci leków, bądź przedmiotów jak butle z tlenem. Zgodnie z Umową ADR, taki przewóz podlega wyłączeniu całkowitemu ze względu na charakter ratunkowy, mającym na celu ratowanie ludzkiego życia lub ochronę środowiska, pod warunkiem, że zostały przedsięwzięte wszystkie środki niezbędne dla zapewnienia pełnego bezpieczeństwa takiego przewozu
Właściwości wyłączenia 1.1.3.6 stosujemy wyłącznie w przypadku przewozu sztuk przesyłki w certyfikowanych opakowaniach. Zbiornik na paliwo nie bierze udziału w procesie logistycznym dostarczenia przesyłki do klienta, jego rola jest zupełnie inna, w związku z czym nie trzeba doliczać jego zawartości do tego wyłączenia.
Jeżeli dane towary niebezpieczne (np. do przygotowywania leków recepturowych) mają swoje numery UN, nawet jeśli przewożone są na wyłączeniach to zgodnie z podstawą prawną zawartą w Umowie ADR oraz Ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych, pracownicy powinni przejść szkolenie stanowiskowe, ponieważ pełnią obowiązki uczestnika przewozu – rozładowcy towaru niebezpiecznego.
Obliczanie punktów ADR stosuje się w wyłączeniu 1.1.3.6 – jest to wyłączenie na jednostkę transportową. W Umowie ADR dla danego numeru UN i grupy pakowania mamy podaną liczbę, określającą kategorię transportową tego materiału. Każda kategoria transportowa posiada swój mnożnik oraz limit punktowy:
Kategoria 0 – 0 jednostek: (nie można przewozić na wyłączeniu 1.1.3.6)
Kategoria 1 – 20 jednostek: (lub 50 dla kilku określonych numerów UN) – mnożnik 50
Kategoria 2 – 333 jednostki- mnożnik 3
Kategoria 3 – 1000 jednostek – mnożnik 1
Kategoria 4 – bez ograniczeń ilościowych
Jeśli chcemy przewieźć dany towar niebezpieczny na wyłączeniu 1.1.3.6 musimy zmieścić się w 1000 punktów. Sumujemy towary z każdej kategorii załadowane jednocześnie do jednostki transportowej, uwzględniając mnożniki. Przykładowo ilość towaru 2 kategorii transportowej należy potroić (mnożnik 3). Wynik przekraczający wartość 1000 oznacza konieczność zastosowania pełnego ADR, bez wyłaczeń.
Osoby zatrudnione przez uczestników przewozu, takich jak nadawca, przewoźnik, odbiorca, załadowca, pakujący, napełniający, użytkownik kontenera-cysterny, rozładowca) których obowiązki dotyczą przewozu towarów niebezpiecznych, powinny zostać przeszkolone w zakresie wymagań związanych z takim przewozem, stosownie do odpowiedzialności i obowiązków tych osób. Pracownicy powinni zostać przeszkoleni przed podjęciem swoich obowiązków, a czynności, które nie były objęte ukończonym szkoleniem mogą wykonywać wyłącznie pod bezpośrednim nadzorem osoby przeszkolonej. Należy również uwzględnić wymagania szkoleniowe dotyczące ochrony towarów niebezpiecznych (tzw. plan ochrony).
Szkolenia dla osób zatrudnionych przez uczestników przewozu, których obowiązki obejmują nadawanie lub przewóz towarów niebezpiecznych albo związane z nimi pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek ważne są bezterminowo, natomiast powinno przeprowadzać się szkolenie aktualizujące z zakresu zmian w regulacjach prawnych związanych z transportem materiałów podlegających przepisom Umowy ADR. Z tego względu szkolenia powinny być powtarzane co około 2 lata.
Przepisy dotyczące transportu towarów niebezpiecznych drogą lotniczą nie przewidują możliwości wysyłki przez osoby nie przeszkolone, nie spełniające określonych wymagań.
Nie, spedytor oczekuje, że przekazana paczka będzie przygotowana zgodnie z aktualnymi przepisami, z uwzględnieniem ewentualnych ograniczeń linii lotniczych lub danego kraju.
Jest to dokument wymagany do wysyłki lotniczej większości towarów niebezpiecznych. Jeśli towar wysyłany jest z Polski, to może go przygotować wyłącznie osoba zarejestrowana w wykazie nadawców, prowadzonym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.
Pasażerowie ogólnie mają zakaz przewozu towarów niebezpiecznych zarówno w bagażu podręcznym, jak i rejestrowanym. Wyjątkiem są niektóre produkty, takie jak perfumy, przyrządy medyczne czy urządzenia zawierające baterie litowo-jonowe. Na każdym lotnisku muszą być podane w czytelny sposób informacje, które towary, a także w jakiej ilości (np. ile sztuk baterii) mogą przewieźć pasażerowie.
Dokument DGD (Dangerous Goods Declaration) to dokument obowiązujący dla przesyłek w transporcie morskich. Ma on formę deklaracji zawierającej wszelkie niezbędne informacje o wysyłanych towarach niebezpiecznych. Za prawidłowe przygotowanie tego dokumentu odpowiedzialny jest nadawca towaru.
Transport morski towarów niebezpiecznych reguluje Kodeks Morski (IMDG CODE). Obecna wersja przepisów to 41-22. Przepisy te zawierają wymagania dotyczące oznakowania towaru, oznakowania kontenerów, jak również wymagania dotyczące dokumentacji oraz wiele innych wymagań niezbędnych przy organizowaniu wysyłek morskich.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie przepisów ADR?
Pomagamy firmom w realizacji obowiązków związanych z przewozem towarów niebezpiecznych – od wyznaczenia doradcy ADR, przez szkolenia i dokumentację, po przygotowanie sprawozdań.
Sprawdź naszą ofertę dotyczącą ADR lub skontaktuj się z nami – wspólnie zadbamy o bezpieczeństwo i zgodność Twojej działalności z przepisami.
ADR bez stresu – praktyczne wsparcie dla Twojej firmy.